ادات منقولادات منقول یکی از اصطلاحات بهکار رفته در علم منطق بوده و به معنای ادات دارای دو معنای (منقول و منقولٌالیه) با مهجوریت معنای اول است. ۱ - توضیح اصطلاحهر گاه لفظ را به ازای معنایی وضع کرده، سپس آن را به معنای دیگر نقل کنند، بهگونهای که معنای اول تقریباً متروک شود و بدون قرینه، فقط معنای دوم به ذهن تبادر کند، آن را منقول میگویند. منقول به لحاظ نوع لفظ به ادات منقول،اسم منقول و کلمه منقول تقسیم شده است. تقسیم لفظ به جزئی و کلی و تقسیم کلی به متواطی و مشکک، خاص اسم است، اما تقسیم به مشترک و منقول و حقیقت و مجاز به اسم اختصاص ندارد، بلکه در کلمات و ادوات نیز یافت میشود….علت اینکه اشتراک، نقل، حقیقت و مجاز در تمام الفاظ مفرد جاری است و جزئیت و کلیت به اسم اختصاص دارد، این است که اشتراک، نقل، حقیقت و مجاز در قیاس با معنایش صفت لفظ است، اما کلیت و جزئیت، صفت معانی الفاظ است. معنای ادات و کلمه را به چیزی نمیتوان متصف کرد، زیرا ادات و کلمه نمیتوانند محکومٌعلیه واقع شوند؛ بنابراین کلیت و جزئیت را به آنها نمیتوان اسناد داد. [۱]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۳-۷۴.
[۲]
قطبالدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۴۰.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ادات منقول»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۹. ردههای این صفحه : اصطلاحات منطقی
|